Mercedes-Benz 190 (W201)

Goede redenen

• Er zijn maar weinig Mercedes-modellen die de designtaal van het merk zo goed dragen als de 190. Hij is ook vandaag nog onmiddellijk herkenbaar als Mercedes-Benz, en pronkt bovendien met subliem eenvoudige proporties.

• Mercedes was destijds zo terughoudend om een kleinere auto te ontwikkelen, dat ze hun grootste budget tot dan toe aan de 190 spendeerden. Daardoor is de auto gebouwd voor de eeuwigheid, zowel structureel als motorisch.

• Vooral dieselmotoren waren toen aan een opmars bezig, maar ze waren vaak lawaaierig en onverfijnd. Daarom noemde Mercedes zijn 190D de ‘fluisterdiesel’, ’s werelds eerste personenwagen met geluidsisolatie rondom de motor.

• Al die kenmerken zorgen ervoor dat de Mercedes-Benz 190 vandaag nog steeds modern aanvoelt, en daardoor ook nog perfect geschikt is voor dagelijks gebruik.

Belangrijke gegevens

Motoren

De Mercedes-Benz 190 is gebouwd van 1982 tot 1993, en was door de jaren heen verkrijgbaar met heel wat verschillende motoren. Dat gaat van robuuste, atmosferische dieselblokken tot krachtpatsers met roots in de motorsport.

Om met de dieselmotoren te beginnen, kon je de 190D aanvankelijk met slechts één motorblok krijgen: een 2.0-liter viercilinder zonder turbo. Die produceerde amper 72 pk, en stuurde die in alle gevallen richting de achterwielen. De overbrenging gebeurde daarbij door een handgeschakelde vier- of vijfversnellingsbak of een viertraps automaat. Vanaf 1985 bracht Mercedes-Benz een variatie van dit blok met een extra cilinder op de markt, waardoor deze 2.5-litermotor 90 pk wist te produceren. Een jaartje later werd ditzelfde blok ook met turbo verkrijgbaar, en die 190 2.5 Turbo schopte het tot 126 pk.

Ook heel wat benzinemotoren passeerden de revue. Zo kon je de Mercedes eerst enkel bestellen met 2.0-liter viercilindermotoren. In de 190 werd die voorzien van een carburateur en leverde hij zo 90 pk, terwijl de 190E – met de ‘E’ van ‘Einspritzung’ of, in het Nederlands, ‘injectie’ – het tot 122 pk schopte. Amper een jaartje later volgde een 2.3-liter zestienkleppermotor in de 190E 2.3-16, een heuse sportversie die befaamd werd door de winst van Ayrton Senna op de Nürburgring in 1984. Die bracht 185 pk naar de achterwielen, of 170 pk in de latere exemplaren met katalysator. In 1985 kwam er ook een achtklepperversie van de 2.3-liter viercilindermotor op de markt met 136 pk, terwijl Mercedes ook een zes-in-lijn aan het gamma toevoegde in de vorm van de 2.6 met 166 pk. De 2.3-16 werd in 1987 opgevolgd door de 2.5-16 met 195 pk. Helemaal op het einde van zijn carrière werd de instap-190E nog getrakteerd op een moderne 1.8-litermotor met 109 pk, en als allerlaatste voegde Mercedes’ AMG-tak nog een 3.2-litermotor toe in 1992.

De 190E 2.3-16 is trouwens niet de enige versie die furore maakte in de racerij. Mercedes nam ook deel aan de DTM (Deutsche Touringwagenmeisterschaft) met een paar aangepaste exemplaren van de 190, die dan in de vorm van homologatiemodellen in beperkte oplage op de vrije markt kwamen. Dit zijn de 190E 2.5-16 Evolution en de 2.5-16 Evolution II met in productievorm respectievelijk 204 en 235 pk.

Afmetingen

De 190 was Mercedes’ eerste compacte auto, al bevindt hij zich vanuit een hedendaags standpunt allesbehalve in het kleinste segment. Het model moest de BMW 3 Reeks en Audi 80 het leven zuur maken, en gezamenlijk stonden ze aan de basis van het D-segment. Met een lengte van 4,42 meter en breedte van 1,67 meter speelde de 190 dan ook goed mee met zijn concurrenten, al was de Mercedes in tegenstelling tot bijvoorbeeld de BMW 3 Reeks niet verkrijgbaar als kortere coupé, als break of als cabrio.

Elke 190 neemt dus de vorm van een sedan aan, en beschikt zo over een compacte, omhoog openende kofferklep. Daarachter vind je 410 liter bagageruimte, wat ook vandaag geen slecht cijfer blijft. De rugleuning van de achterbank is bij de 190 wel in geen geval neerklapbaar aangezien de brandstoftank zich deels tussen kofferruimte en cabine bevindt. Dit beperkt de bruikbaarheid van de koffer dan enigszins. Verder is de auto voorin wel ruim, maar beantwoordde de achterbank destijds niet aan Mercedes-maatstaven met zijn krappe beenruimte.

Varianten

Doorheen zijn elf productiejaren ontving de Mercedes-Benz 190 twee facelifts, waardoor de auto dus in drie versies te vinden is. De eerste exemplaren herken je aan hun slanke, zwarte bumpers en zijskirts. Vanaf september 1988 werden die onder toeziend oog van ontwerper Bruno Sacco vervangen door lagere voorbumpers en grote, verwisselbare panelen op de flanken – de zogenaamde ‘Sacco-Bretter’. De tweede update vond in 1991 plaats en was subtieler van aard. Mercedes paste bijvoorbeeld het uitlaatsysteem aan om een katalysator te bevatten, waardoor de uitstoot daalde maar het vermogen ook licht zakte. Toen werd ook de modernste motor, een 1.8-liter viercilinder benzinemotor, aan het gamma toegevoegd.

Prijzen

Wanneer de Mercedes-Benz 190 nieuw verkocht werd, was hij allesbehalve een goedkope auto. In zijn laatste productiejaar vroeg Mercedes bijvoorbeeld omgerekend 40.365 euro voor een 190 in basisvorm, in die tijd een klein fortuin. Toch wisten de Duitsers er 1,8 miljoen exemplaren van aan de man of vrouw te brengen, wat aantoont hoe populair het model wel niet geweest moet zijn.

Door die grote verkoopsaantallen en een goede bouwkwaliteit vind je ook vandaag nog heel wat originele 190’s op de tweedehandsmarkt, waar ze tegenwoordig uitgroeien tot begeerlijke klassiekers. Je tikt er al een aftands exemplaar met een atmosferische dieselmotor op de kop vanaf zo’n 2.000 euro, maar voor een goed onderhouden 190E mag je intussen bijna vijf cijfers neertellen. Zoek je naar een sportieve 2.3-16-versie, dan mag je rekenen op 20.000 tot zelfs 50.000 euro. Het wordt pas helemaal bont indien je oog valt op één van de zeldzame homologatiemodellen, de 2.5-16 Evo en Evo II. Die kosten afhankelijk van de toestand en de voorgeschiedenis tussen de 200.000 en 400.000 euro.

Design

Buitenzijde

De opdracht was duidelijk: bij het ontwikkelen van de W201 – de interne naam van de 190-reeks – moest de nochtans compactere auto nog steeds beantwoorden aan de Mercedes-maatstaven. Dat gold ook voor het ontwerp, en uiteindelijk kreeg de 190 een herkenbaar design met de prominente, verchroomde grille vooraan, rechthoekige koplampen ernaast en de iconische geribbelde verlichting achteraan. De 190 verwerkt die designelementen echter wel in een tot dan toe ongezien gebalanceerd ontwerp, waarbij Mercedes voor het eerst een soort wigvorm toepaste waarbij de motorkap lager geplaatst is dan de achterpartij. Daardoor zag de 190 er niet alleen dynamisch uit, maar pronkte hij destijds ook met de laagste luchtweerstand in zijn segment.

Binnenzijde

Ook binnenin paste Mercedes alleen kwalitatieve materialen toe, of toch voor die tijd. Zo bestaat het dashboard uit een combinatie van plastic en schuimrubber, dat stevig aanvoelt maar na decennia gebruik wel een piepje of kraakje kan laten horen. Ook de vorm van het dashboard was nieuw, want voor het eerst in een Mercedes werd de middenconsole deels in de richting van de bestuurder georiënteerd. Verder blijven heel wat elementen, zoals het stuur en de versnellingspook, herkenbaar voor Mercedes-bezitters, en ook de bekleding van de zetels is iconisch. Naast leer kon je de auto namelijk ook krijgen met stoelen in ‘MB-Tex’, een kunststofvezel die specifiek voor zijn lange levensduur ontwikkeld werd. En wat blijkt: 40 jaar later weerstaat die de tand des tijds nog bijzonder goed.

Veiligheid

Mercedes-kopers moesten zich even veilig voelen in de cabine van hun 190 als in pakweg een E- of S-Klasse van die tijd. Daarom werd de auto voorzien van moderne kreukelzones in zijn voor- en achterpartij, kreeg hij standaard gordelspanners mee en werd de brandstoftank tussen de koffer en de cabine geplaatst om scheuren te vermijden bij aanrijdingen achteraan. Vanaf de facelift in 1988 werd ABS ook standaard voor alle modellen behave de basis-1.8, en kon je de auto optioneel laten uitrusten met een airbag voor de bestuurder.

Alternatieven

Destijds was de BMW 3 Reeks (generatie E30) de grootste concurrent, en vandaag is dat nog steeds het geval. Beide modellen zijn als klassieker aan elkaar gewaagd op vlak van kwaliteit en uitstraling. De Audi 80 was toen eveneens een alternatief, en die blijkt tegenwoordig wat minder populair dan de 190. Ook die Audi behoort echter tot de lijst van klassiekers die je ook nog dagelijks kunt gebruiken.