Alles wat je moet weten over koelvloeistof in de auto (2025)

Koelvloeistof is een essentieel onderdeel van het koelsysteem van je auto. Zonder koelvloeistof zou de motor oververhit raken, met alle gevolgen van dien: van motorstoringen tot permanente schade. Toch is koelvloeistof een onderwerp waar veel automobilisten niet dagelijks bij stilstaan. In dit uitgebreide artikel behandelen we alles wat je moet weten over koelvloeistof: wat het is, hoe het werkt, hoe je het controleert en bijvult, welke soorten er zijn, en hoe je problemen voorkomt.

Inhoud

• Wat is koelvloeistof?
• Hoe werkt koelvloeistof?
• Soorten koelvloeistof
• Hoe controleer je koelvloeistof?
• Koelvloeistof bijvullen of verversen
• Veelvoorkomende problemen met koelvloeistof
• Milieu en Veiligheid
• Besluit

Wat is Koelvloeistof?

Koelvloeistof, ook wel antivries genoemd, is een vloeistof die wordt gebruikt om de temperatuur van de motor te regelen. De vloeistof bestaat uit een mengsel van water en glycol (ethyleenglycol of propyleenglycol) en bevat additieven tegen roest, kalkvorming en schuimvorming.

Functies van koelvloeistof:

• Absorbeert overtollige warmte van de motor zodat je motor niet oververhit.
• Voorkomt bevriezing van het koelsysteem in de winter zodat er geen permanente schade ontstaat.
• Beschermt tegen corrosie en slijtage in de onderdelen van de motor.
• Helpt bij het handhaven van een optimale bedrijfstemperatuur om de levensduur van je motor te verlengen.

Hoe werkt koelvloeistof?

Wanneer een verbrandingsmotor draait genereert hij veel warmte. Té veel warmte kan het motorblok beschadigen. Daarom wordt er niet enkel gebruik gemaakt van luchtcirculatie om de motor af te koelen, maar is er ook een systeem met koelvloeistof.

De koelvloeistof circuleert via een waterpomp door de motor, neemt de warmte op en voert deze af naar de radiator. In de radiator koelt de luchtstroom de vloeistof weer af, waarna de koelvloeistof terugkeert naar de motor.

Belangrijke onderdelen in dit proces:

• Radiator: Verspreidt warmte naar de buitenlucht.
• Thermostaat: Regelt de temperatuur en bepaalt wanneer de koelvloeistof moet circuleren.
• Waterpomp: Pompt de koelvloeistof door het systeem.

Soorten Koelvloeistof

De hoofdtaak van het koelingssysteem van een auto met verbrandingsmotor is om de motor koel te houden. In principe kan dit met elke vloeistof, zelfs water. Echter, water heeft een laag kookpunt en een hoog vriespunt, waardoor water niet ideaal is. Gelukkig zijn er verschillende types koelvloeistof. De kleur van de koelvloeistof dient enkel ter herkenning en heeft geen invloed op de kwaliteit. Hieronder sommen we de belangrijksten even voor je op:

1. Blauwe of Groene Koelvloeistof (IAT)

• Traditionele koelvloeistof op basis van anorganische additieven.
• Kortere levensduur (circa 2 jaar).
• Geschikt voor oudere auto's.

2. Rode, Roze of Oranje Koelvloeistof (OAT)

• Organische zuren als additieven.
• Langere levensduur (tot 5 jaar).
• Wordt vaak gebruikt in moderne voertuigen.

3. Hybride Koelvloeistof (HOAT)

• Combinatie van IAT en OAT.
• Gebalanceerde prestaties en duurzaamheid.

Let altijd op de specificaties van je voertuig. Het mengen van verschillende soorten kan schadelijk zijn.

Hoe Controleer je Koelvloeistof?

Het niveau van de koelvloeistof is een taak die je simpel zelf kan controleren. Door maandelijks even het niveau te controleren kan je motorschade voorkomen en lekkage snel opsporen. Zo begin je eraan:

1. Laat de motor afkoelen. Open nooit de radiatordop bij een warme motor.
2. Zoek het expansiereservoir in de motorbaai. Dit is vaak doorzichtig met een MIN/MAX aanduiding en bevat vloeistof met een roze, groene of blauwe kleur.
3. Controleer het vloeistofniveau. Het niveau moet tussen de MIN/MAX-aanduiding zitten.
4. Kijk naar de kleur. Een vieze, roestige of melkwitte kleur kan duiden op problemen waarbij door een scheur in de motor of rubber olie en koelvloeistof met elkaar mengen.

Tips voor Onderhoud en Preventie koelvloeistof

• Controleer elke maand het niveau van je koelvloeistof.
• Let op signalen zoals een waarschuwingslampje of hoge motortemperatuur.
• Gebruik alleen het aanbevolen type koelvloeistof.
• Vervang koelvloeistof op tijd, volgens het onderhoudsschema.

Koelvloeistof bijvullen of verversen

Staat je koelvoeistofpijl onder de MIN-streep of wil je de volledige koelvloeistof zelf vervangen? Dit is een taak die je in principe zelf kan. Hieronder leggen we je uit hoe je best te werk gaat:

Koelvloeistof bijvullen

1. Koop de juiste koelvloeistof (raadpleeg je handleiding).
2. Laat de motor afkoelen (open NOOIT de radiatordop van een warme motor).
3. Open het expansiereservoir.
4. Vul tot aan het MAX-streepje, niet verder.
5. Sluit het reservoir goed af.
6. Controleer na het rijden opnieuw het niveau.

Tip: Gebruik een trechter om knoeien te voorkomen.

Koelvloeistof verversen

Na verloop van tijd verliest koelvloeistof zijn werking doordat additieven in de vloeistof afbreken na meermaals opwarmen en afkoelen. Dit kan corrosie veroorzaken in de motor. Daarom wordt het aangeraden om op gepaste tijden de koelvloeistof volledig te vervangen. Zo ga je te werk:

1. Koop de juiste koelvloeistof (raadpleeg je handleiding).
2. Laat de motor volledig afkoelen (open NOOIT de radiatordop van een warme motor).
3. Zet de auto op een vlakke ondergrond.
4. Tap de oude koelvloeistof af (vaak via een kraantje onderaan de radiator).
5. Spoel het systeem eventueel met gedestilleerd water.
6. Vul nieuwe koelvloeistof in volgens de specificaties.
7. Ontlucht het systeem indien nodig.

Veelvoorkomende problemen met koelvloeistof

1. Koelvloeistof lekt: Kijk onder de auto op natte plekken of witte aanslag.
2. Te laag niveau: Mogelijke lekkage of verdamping.
3. Motor wordt te heet: Controleer pomp, thermostaat en niveau.
4. Verkleuring: Vervuiling of vermenging met olie.
5. Lucht in het systeem: Kan leiden tot oververhitting. Ontluchten is dan nodig.

Milieu en Veiligheid

Net zoals olie is koelvloeistof giftig voor organische levens. Houd het dus uit de buurt van kinderen en dieren. Gooi je oude koelvloeistof ook nooit door het riool, maar lever het gratis in bij een recyclagepark. Draag ook steeds handschoenen bij het bijvullen of verversen en gebruik een trechter om knoeien te voorkomen. Volg je deze richtlijnen, dan draag je een steentje bij aan milieu en veiligheid.

Besluit

Koelvloeistof is onmisbaar voor het goed functioneren van je auto. Door het regelmatig te controleren, tijdig bij te vullen of te vervangen, voorkom je oververhitting, motorproblemen en dure reparaties. Met de juiste kennis en een beetje aandacht blijft je koelsysteem in topconditie. Het goede nieuws? Ga je jaarlijks met je auto op onderhoud, dan zorgt je garage dat je koelvloeistof steeds in topconditie verkeert!