De elektrische auto in België, wie koopt hem?

Vanaf 2035 zullen we in de Europese Unie geen nieuwe auto’s met verbrandingsmotor kunnen kopen. Maar ook vandaag al worden er heel wat elektrische auto’s verkocht. Maar wie koopt ze in ons land?

• Stroomversnelling
• Willen we elektrisch rijden?

Stroomversnelling

De elektrische auto is al meer dan een decennium op de markt, ook in betaalbare vorm. Denk maar aan de Zoe, waarmee Renault al in 2012 pionierde. Toch is er pas de laatste jaren sprake van een bescheiden doorbraak in ons land, onder andere dankzij de modellen van Tesla. Die pakten niet enkel uit met een stevig rijbereik, maar door zijn Supercharger-netwerk van snelladers nam het Amerikaanse merk van de charismatische Elon Musk ook het grootste obstakel weg voor de elektrische auto weg: de openbare laadinfrastructuur. Maar zowel qua laadinfrastructuur als wat het aanbod van elektrische auto’s betreft, zitten de zaken in een stroomversnelling.

Nummer 100.000

Begin 2023 werd in België de 100.000ste 100% elektrische auto ingeschreven in België, een Polestar 2. Daarbij gaat het om het aantal elektrische auto’s dat ooit een nummerplaat kreeg, niet over het totale aantal elektrische auto’s dat op de weg is. Een aantal van de modellen die in het verleden ingeschreven werden, zijn immers niet meer in omloop, bijvoorbeeld omwille van hun ouderdom of een ongeval. Uit cijfers van Statbel, het Belgische bureau voor de statistiek, blijkt dat er midden 2022 iets meer dan 70.000 op de weg waren.

Dat zijn er ondertussen, bijna een jaar later, al een stuk meer. Maar als je weet dat het totale Belgische wagenpark bestaat uit iets minder dan 6 miljoen stuks, is het succes voorlopig nog bescheiden. Anderzijds wordt verwacht dat de inschrijving van het 200.000ste model niet al te lang op zich zal laten wachten, en dat heeft alles te maken met de gemiddelde koper van een elektrische auto.

Bedrijfswagenmarkt

Het zwaartepunt van de verkoop van elektrische auto’s ligt immers bij de bedrijfswagenmarkt, die in 2022 iets meer dan 60% van de totale nieuwverkoop van auto’s in ons land voor zijn rekening nam. Uit een analyse van invoerdersfederatie Febiac over het eerste kwartaal van 2023 blijkt dat niet minder dan 1 op de 5 (21,4%) nieuw ingeschreven bedrijfswagens 100% elektrisch is. Bij de particuliere kopers is dat amper 1 op de 20 (5%). Daaruit kunnen we concluderen dat de gemiddelde bestuurder van een elektrische auto in België een bedrijfswagen heeft.

Tellen we daar ook nog de plug-in hybride wagens bij, dan zien we op de bedrijfswagenmarkt een aandeel van 24% van de nieuw ingeschreven auto’s in het eerste kwartaal van 2023 (tegen 4,1% bij de particulieren). Maar vanaf juli 2023 veranderen de fiscale spelregels. De fiscale aftrekbaarheid van plug-in hybrides, die vandaag in de meeste gevallen voor 100% fiscaal aftrekbaar zijn voor bedrijven, zal immers stelselmatig dalen voor de modellen die na die datum besteld worden. Om de auto’s die ze aan werknemers ter beschikking stellen fiscaal interessant te houden, zullen bedrijven dus moeten overschakelen op 100% elektrische voertuigen in plaats van plug-in hybrides. Verwacht wordt dus dat hun aantal sterk zal stijgen.

Goed nieuws voor de tweedehandsmarkt

En die stijging is onrechtstreeks ook goed nieuws voor particulieren die willen overschakelen op elektrisch rijden. Algemeen gesproken is de leeftijd van bedrijfswagens veel lager dan die van auto’s die door particulieren gebruikt worden. Gemiddeld iets meer dan 4 jaar voor bedrijfswagens tegen meer dan 10 jaar voor de particuliere auto. Dat komt omdat bedrijfswagens vaak geleased worden en na 4 jaar ingewisseld worden voor een nieuw model… waarbij er een constante stroom van vrij recente modellen op de tweedehandsmarkt terechtkomt. Het aanbod van betaalbare en goed onderhouden (wegens vaak een onderhoudscontract) 100% elektrische wagens zal de komende jaren dus sterk toenemen.

Willen we elektrisch rijden?

Het tweedehands aanbod zal dus sterk stijgen in de komende jaren, maar de vraag rest of we wel willen overschakelen. Rond die vraag heeft Audi België eerder dit jaar een onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat iets minder dan de helft (47%) van de Belgen vandaag al wil overschakelen naar een 100% elektrisch model. Opvallend daarbij is dat er op dit vlak een groot verschil is tussen de mening van jongeren en die van ouderen. 60% van zij die jonger zijn dan 35 wil overschakelen, tegen 36% van de 55-plussers.

Hinderpalen (vs. laadpalen)

Redenen die mensen zien als obstakels om nog niet over te schakelen zijn de prijs van nieuwe elektrische auto’s (60%), het rijbereik dat te beperkt zou zijn (52%) en een tekort aan openbare laadinfrastructuur (46%). Maar dat rijbereik ligt bij de nieuwe modellen die op de markt komen stelselmatig hoger, en zowel op de nieuwmarkt als dankzij een beter tweedehandsaanbod zijn er vandaag meer schappelijk geprijsde modellen te vinden en wordt elektrisch rijden dus betaalbaarder.

Ook aan de openbare laadinfrastructuur wordt hard gewerkt. En dat is ook nodig. Volgens hetzelfde onderzoek van Audi België vindt 89% van de Belgen vindt immers dat er een gebrek is aan openbare laadinfrastructuur. 2 op de 5 Belgen die elektrisch rijden, zijn al eens in de situatie gekomen dat de batterij van hun elektrische auto leeg is, zonder een laadpaal te vinden in de buurt. Dat probleem is meer afgetekend in het Franstalig landsgedeelte, met 59% van de Franstaligen die het probleem al meemaakte, tegen 21% van de Nederlandstaligen. Tekenend is dat bij de Franstaligen 43% aangeeft dat de dichtstbijzijnde openbare laadpaal op meer dan 10 km van hun huis ligt, terwijl dat cijfer bij de Nederlandstaligen 14% bedraagt. Er is dus nog werk aan de winkel, maar het aantal bedrijven dat investeert in laadoplossingen neemt steeds toe. En dat belooft voor de toekomst.