Rijbewijs B behalen in België: alles wat je moet weten

Inhoud

• Rijbewijs B: de basisprincipes
• Verschillen per gewest
• Kostprijs
• Conclusie

Rijbewijs B: de basisprincipes

Afhankelijk van het soort voertuig dat je wil besturen op de openbare weg, heb je een ander rijbewijs nodig. Het meest voorkomende is het rijbewijs B, waarmee je een voertuig mag besturen met een maximaal toegelaten massa van 3,5 ton. In 2011 werd de bevoegdheid van de regels rond de rijopleiding overgeheveld naar de gewesten, waardoor de regels rond het behalen van een rijbewijs uit elkaar beginnen te groeien.

Maar onafhankelijk van het gewest zijn er regels die van toepassing zijn voor iedereen die zijn rijbewijs B wil behalen.

Theoretisch gedeelte

Of je nu je rijbewijs wil behalen in Vlaanderen, Wallonië of Brussel, het theoretisch examen is voor iedereen verplicht. Het theoretisch examen kan je afleggen vanaf 17 jaar, waarbij je je kan voorbereiden door zelfstudie of met professionele begeleiding door een rijschool. Het examen bestaat uit 50 vragen die je voorgeschoteld krijgt via de computer in het examencentrum. Je hebt 15 seconden om elk van de vragen te beantwoorden en je moet minstens 41 punten op 50 scoren, waarbij er meer punten afgetrokken worden voor foute antwoorden met zware overtredingen. Slaag je niet, dan mag je een tweede keer proberen. Slaag ja dan nog niet, dan ben je verplicht om theoretische lessen te gaan volgen bij een professionele rijschool.

Praktijkgedeelte

Slaag je voor je theoretisch examen, dan krijg je een voorlopig rijbewijs. Daarmee mag je vanaf 17 jaar met een begeleider de openbare weg op. In dat geval is je voorlopig rijbewijs 36 maanden geldig. Je kan vanaf 18 jaar ook zonder begeleider met je voorlopig rijbewijs de weg op, al ben je dan wel verplicht om 20 uur rijles te volgen bij een erkende rijschool. In dat geval is je voorlopig rijbewijs 18 maanden geldig.

Eens je voldoende geoefend hebt, kan je je examen afleggen – ofwel met je eigen auto en begeleider, ofwel met de auto van de rijschool en de lesgever van de rijschool als begeleider. Voor het gedeelte op de weg begint, moet je slagen voor een risicoperceptietest, die bestaat uit een aantal video’s met reële verkeerssituaties die je juist moet beoordelen. Eens je daarvoor slaagt, ga je met een examinator op de achterbank de weg op, waarbij de examinator bepaalt of ja al dan niet geslaagd bent. Deze regels gelden in alle gewesten.

Verschillen per gewest

Sinds de overheveling van de bevoegdheid rond de rijopleiding naar de gewesten zijn de regels in Vlaanderen, Brussel en Wallonië steeds meer van elkaar gaan verschillen. Het verdere traject (na de theorie en wat het voorlopig rijbewijs betreft) om een rijbewijs B in handen te krijgen ziet er dus anders uit.

Vlaanderen

In Vlaanderen moet je meteen nadat je geslaagd bent voor het theoretisch examen een oogtest afleggen (en als je niet slaagt, moet je een afspraak maken bij de oogarts). Voor je het praktijkexamen mag afleggen, moet je eerst minimaal 3 maanden oefenen. Kies je niet voor een officieel erkende rijschool, dan moet je begeleider sinds 1 maart een vormingsmoment volgen. Dat vormingsmoment duurt drie uur en wordt gegeven door erkende rijscholen, ofwel fysiek in de rijschool, ofwel in de vorm van een digitale cursus. Je begeleider moet minimaal 5 maanden voor het praktijkexamen de opleiding gevolgd hebben (als je je voorlopig rijbewijs kreeg na 1 maart 2024), maar het vormingsmoment is louter informatief, er is geen examen. Het certificaat van het vormingsmoment is 10 jaar geldig.

Behaalde je je rijbewijs in Vlaanderen, dan moet je minimaal 6 maanden en maximaal 9 maanden na het uitreiken opnieuw een verplichte opleiding volgen, het terugkommoment. Dat duurt een halve dag en omvat een groepsgesprek en praktische proeven op afgesloten terrein. Doe je dat niet, dan kan je een stevige boete oplopen.

Alle regels voor Vlaanderen vind je op de website van het gewest.

Brussel

In Brussel moet je ook een EHBO-cursus volgen nadat je geslaagd bent voor je theoretisch examen: een theoretisch gedeelte en daarna een praktijkgedeelte bij het Rode Kruis. Dat moet de veiligheid van gekwetsten bij eventuele ongevallen garanderen in afwachting van de komst van de hulpdiensten.

In Brussel kan je kiezen voor een tussenformule voor de praktijkopleiding. Die houdt het midden tussen de opleiding via de rijschool en met vrije begeleiding. Door 14 uur les te volgen bij een erkende rijschool, mag je daarna met een vrije begeleider de weg op, maar mag je al na 6 maanden je praktijkexamen afleggen, in plaats van na de gebruikelijke 9 maanden. Wil je nog sneller je rijbewijs? Dan kan je vanaf de leeftijd van 18 jaar ook 30 uur praktijkopleiding volgen bij een erkende rijschool, die een ‘getuigschrift van praktische scholing’ aflevert. Daarmee kan je een praktijkexamen afleggen zonder oefenperiode.

Alle regels voor Brussel vind je op de website van het gewest.

Wallonië

Kies je voor een oefenperiode met vrije begeleider, dus niet via de rijschool, dan moet je minimaal 3 maanden en 1.500 kilometer oefenen voor je het praktisch examen mag afleggen. Je moet als leerling-chauffeur ook een logboek bijhouden over de evolutie van je rijvaardigheden. En hoewel er geen vormingsmoment is voor begeleiders (die minimaal 8 jaar hun rijbewijs moeten hebben, dat de laatste 3 jaar ook niet ingetrokken mag zijn) , krijgen ze wel een handboek, zodat ze op de hoogte zijn van wat er wel en niet kan. Zowel de kandidaat-chauffeur als de begeleider moeten ook een cursus pedagogiek volgen, een opleiding van 3 uur (online of via de rijschool).

Om met een voorlopig rijbewijs te mogen oefenen op de openbare weg (al dan niet met begeleider) moet je in Wallonië ook een technische rijvaardigheidstest afleggen.

Net als in Brussel kan je meteen na een praktijkopleiding van 30 uur bij de rijschool en met het bijhorende ‘getuigschrift praktische scholing’ je praktijkexamen afleggen zonder minimale oefenperiode.

Alle regels voor het rijbewijs in Wallonië vind je op deze website.

Kostprijs

Op de vraag naar de kostprijs van een rijopleiding in België is er niet meteen een eenduidig antwoord te geven. Alles hangt ervan af op welke manier je je rijopleiding volgt (zelfstudie met begeleider of via een erkende rijschool) en in welk gewest je ze aflegt.

In Vlaanderen bedraagt de minimale kost net geen € 240, met € 18 voor het theoretisch examen, ongeveer € 25 (verschilt van gemeente tot gemeente) voor je voorlopig rijbewijs, € 47 voor het praktijkexamen, ongeveer € 25 voor het definitieve rijbewijs (afhankelijk van de gemeente) en € 122 voor het terugkommoment.

In Brussel gelden ongeveer dezelfde bedragen, al is het praktijkexamen iets goedkoper (€ 43) en is er geen terugkommoment, wat de minimale kost op net geen € 115 brengt.

In Wallonië kost het theoretische examen € 16, terwijl de bedragen voor het voorlopig en definitief rijbewijs ook rond de € 25 elk schommelt. De technische rijvaardigheidstest kost € 67, terwijl het praktijkexamen € 40 kost en de risicoperceptietest € 16. Dat brengt het minimum in Wallonië op zo’n € 189.

Conclusie

Verkeersveiligheid en voertuigbeheersing zijn topprioriteiten, en dus is een goede rijopleiding – ofwel via een professionele lesgever ofwel met begeleiding door een familielid maar in beide gevallen met een grondige evaluatie – van groot belang. Zoals zo vaak in België verschillen de regels per gewest, en dus check je maar beter wat er precies voor jou van toepassing is voor je eraan begint.