Jacky Ickx is nu 74. Vijftig jaar geleden haalde hij de eerste van vijf overwinningen in de 24 Uren van Le Mans binnen. Een race die de geschiedenisboeken in ging omwille van de protestactie van Ickx bij de start.
Gordels
“In die dagen liepen de piloten bij de start van een uithoudingswedstrijd naar hun auto, om hem dan te starten en weg te scheuren. Wie bij de eerste twintig weg wilde zijn, had niet de tijd om zijn veiligheidsgordels vast te snoeren. Er werd gezegd dat we dat dan in de eerste ronde zouden doen, maar heb je al eens geprobeerd om een zespuntsgordel bij racesnelheden vast te klikken? Mij is het nooit gelukt, en denk bij mijn collega’s evenmin. Het gevolg was dat we onze hele eerste rijbeurt zonder veiligheidsgordel afwerkten. Een krankzinnig risico.”
Om duidelijk te maken dat een beetje tijdverlies bij de start geen bal uitmaakt in een race van 24 uur, bedacht Ickx een eenmansprotest. Waar alle anderen naar hun auto’s spurtten, wandelde Ickx rustig de piste over. Hij deed eerst zijn gordels om, en vertrok als allerlaatste. “Ja, dat wandelen”, zegt hij nu. “Ik was ongeveer halverwege de piste, toen het me plots begon te dagen dat ik een probleem had. Ik had echt wel traag gestapt en alle piloten zaten in hun auto klaar om weg te schieten. Toen heb ik mijn tempo wel… euh… enigszins opgedreven”, lacht hij.
Crash
Het zou de laatste keer zijn dat de piloten in Le Mans naar hun auto moesten lopen bij de start. “Maar dat was niet mijn werk, dat was het gevolg van die arme John Woolfe.” Woolfe is een Britse privé-rijder die net uitpakt met het nieuwste monster van Porsche: de 917. Nog in de eerste ronde raakte hij van de weg. Bij de crash wordt Woolfe uit de auto geslingerd omdat hij geen gordels om had. Hij is op slag dood. “Dat was net wat ik wilde aanklagen, maar Woolfe heeft er de zwaarste prijs voor betaald. Was dat ongeval niet gebeurd, dan had ik waarschijnlijk op een stevige reprimande van de organisatie kunnen rekenen.”
Gulf-kleuren
“Uithoudingsraces toen waren heel anders dan nu. Nu is dat een sprint van de eerste minuut tot de laatste. Toen moest je de auto soigneren om hem aan de finish te krijgen. Je wist nooit wat er zou gebeuren, je had altijd kans om te winnen. Vandaar dat we ook reden met een ‘never give up’ mentaliteit.” Dit gezegd, de Ford GT40 waarmee Jacky Ickx en Jackie Oliver aan de start komen, is op dat moment al ‘een oude dame’. De Ford GT40 won voor de eerste keer Le Mans in 1966, maar jaagt al sinds 1964 op de overwinning. Het Britse team van John Wyer heeft in 1968 deze GT40 in de iconische Gulf-kleuren al naar de overwinning in Le Mans zien rijden met Lucien Bianchi en Pedro Rodriguez. Maar in 1969 is de Ford GT40 verre van de snelste. Ickx en Oliver kwalificeren hem op de dertiende plaats. “Eerlijk waar, vooraf leek vijfde of zesde aan de finish ons al een goed resultaat voor deze auto. Maar altijd met het idee: je weet maar nooit.”
‘Nadeel van ervaring’
Le Mans 1969 is het grote debuut van de Porsche 917. Maar die is niet alleen niet zo snel als gedacht, maar ook nog onbetrouwbaar. Pech slaat toe bij de verschillende Porsches, en de Ford GT40 klimt gestaag in de stand. “Het werd duidelijk dat we afstevenden op een sprint naar de finish. Ik in de Ford, en de Porsche 908 van Herrmann en Larrousse.” Bij Porsche wisselen ze op het einde nog de jonge Larrousse voor de ervaren Herrmann. “Dat was een strategische misser. Hans Herrmann was een schitterend piloot. Maar hij had ook alles al zien gebeuren en hij had het overleefd. Hoe ouder je dan wordt, hoe meer je je bewust bent van de risico’s. Wij noemden dat toen het nadeel van de ervaring. Ik was toen 24 jaar. Herrmann had eigenlijk geen kans. Indien hij zou remmen op 100 meter van de bocht, zou ik remmen op 95 meter.”
Pech faken
Toch krijgt Ickx het warm wanneer hij een minuut te vroeg voor de vlag passeert en ultiem nog een laatste ronde moet afleggen met Herrmann op de hielen en niet veel benzine meer in zijn tank. “De Porsche was sneller op het rechte stuk, wij hadden betere remmen. Ik moest in zijn slipstream zien te raken en moest hem dus voorbijlaten. En dat wist hij ook.” Het komt tot bijna een ‘surplace’. “Pas toen ik mijn richtingaanwijzer aanzette, trapte hij in mijn val en dacht hij echt dat ik zonder benzine zat. Hij ging me voorbij, en ik had zijn slipstream. Aan het einde van de rechte kwam ik voorbij en sprintte naar de winst.” Met slechts 1,5 seconden tussen de eerste en de tweede plaats is dat nog steeds de felst bevochten finish van de 24 Uren van Le Mans. “Die overwinning heeft natuurlijk heel het verhaal gebouwd. Van allerlaatste naar eerste, amai. Maar stel je nu voor dat ik aan het einde 1,5 seconde tekort was gekomen. Dan zou iedereen me nu komen vragen: ‘vertel nog een keer over de stomste zet uit je carrière Jacky’.”
