Marcello Gandini hoort bij de onbetwistbare grootmeesters van het autodesign. De gebalde kracht van de Lancia Stratos? Zijn werk. De verleiding-op-vier wielen in de Miura? Gandini. De strakke pijlvorm in de Lamborghini Countach, ook de meest opvallende supercar van de seventies? Jawel, Gandini.
Scherp
Gandini werkte in loondienst bij Bertone, en daar hoorden ook meer alledaagse ontwerpen bij. Zoals toen Volvo kwam aankloppen bij Bertone met een voorstel. ‘Doe eens iets gek’, op basis van de Volvo 343. Gandini kwam op de proppen met deze concept, de Volvo Tundra die in 1979 op het autosalon van Genève te zien was. Een concept die qua lijn al flink wat gelijkenissen toonde met de Reliant FW11. Met de opklaplichten, een asymmetrisch radiatorrooster, messcherpe lijnen en een complexe glaspartij die volledig rond de koffer zwiepte, was hij in elk geval opvallend. Het dashboard was volledig digitaal. Avant-garde was wel het minste wat je van de Tundra kon zeggen… maar ook een beetje ‘too much’ voor het oerconservatieve Volvo dat er ‘nog eens een nachtje over wilde slapen’. Met de Tundra is het nooit iets geworden, al zou je kunnen zeggen dat er de latere 480 Coupé (1986) wel nog wat van de Tundra in zich draagt.
Hallo, Citroën?
Tegelijk had Gandini al een volgende opdracht op zijn bureau liggen. Laat in 1978 kwam Citroën aankloppen bij Bertone. Het merk zocht een nieuwe middenklasser en was niet helemaal tevreden met de voorstellen van het eigen designdepartement. Gandini zelf fietst in een interview met citroën-forum.nl om de hete brij heen wat de gelijkenissen betreft: “Nee, we hebben de Tundra niet gerecycleerd voor Citroën. Maar de scherpe trekken waren wel op dat moment ons stijlkenmerk en ook de reden waarom men naar Bertone kwam. En wanneer je onder tijdsdruk één auto moet maken in een bepaalde stijl en kort daarna weer één, dan heb je niet alle tijd om een nieuwe studie te maken.”
440
Gandini zegt in hetzelfde gesprek dat hij nauwelijks schetsen gemaakt heeft voor het Citroën-project, maar snel naar schaalmodellen overging. Het resultaat werd opgestuurd naar Citroën, met de factuur aangehecht. Gandini heeft het project nooit bij Citroën verdedigd, hij verliet in 1979 nog Bertone om zelfstandig te beginnen. Pas in 1982 zag hij dat zijn ontwerp quasi integraal was overgenomen en als Citroën BX werd uitgerold.
Niets dan tevreden gezichten zou je denken. Citroën verkocht dik 2 miljoen exemplaren van de BX. Gandini was zelf eigenaar van 2 BX’en, al klasseerde hij het ontwerp nooit bij zijn favorieten. En Volvo? Dat koos uiteindelijk voor de 440 als opvolger van de 343 in 1988. De Zweden verkochten er 460.000 stuks van.
