Het gaat Cupra voor de wind. De sportieve Seat-afdeling die sinds 2018 op eigen benen staat, leek de eerste jaren na haar onafhankelijkheid wat op zoek naar een eigen richting, maar heeft die nu wel degelijk gevonden. Met de Born heeft Cupra bijvoorbeeld nog vóór Seat een elektrisch model in zijn line-up, en met de Formentor een succesmodel dat geen afgeleide is van een bestaand Seat-model.
In de details
Dat heeft die Formentor ongetwijfeld te danken aan zijn elegant-sportieve design en aan zijn uitgebreide motorgamma. Want naast de sportieve VZ met 2.0 TSI-viercilinder van 310 pk huizen er nog heel wat andere blokken onder de kap van deze Formentor. En die hebben niet altijd noodzakelijk een sportieve inborst: een 2.0 TDI, een e-Hybrid met stekker, en zelfs een 1.5 TSI als instapversie. Nu komt daar helemaal bovenaan het gamma de VZ5 bij, met – jawel – een vijfcilinder.
Die verschilt visueel eigenlijk alleen maar in de details met de Formentor van 310 pk die tot voor kort de topversie was. In de eerste plaats door zijn voorbumper, die een andere uitsnijding krijgt en accenten in koolstofvezel gebruikt. Het radiatorrooster is op deze VZ5 zwart omrand, de wielkasten huizen specifieke 20-duimsvelgen met Akebono-remklauwen – een naam die je verder nog van Polestar kent. Helemaal achteraan is de grootste weggever: naast een diffusor met opnieuw koolstofvezel accenten pakt deze Formentor VZ5 uit met een dubbele uitlaat aan weerszijden, maar met de uitlaatpijpen diagonaal op elkaar gestapeld.
Peddelen maar
Binnenin kopieert deze VZ5 zowat integraal het interieur van de andere sportieve Formentor-modellen. Dat betekent dus twee extra knoppen op het stuur: een shortcut voor de rijmodi en een startknop voor de motor – op de basisversies zit die startknop op de middenconsole. Centraal krijg je het infotainmentscherm van 12 duim, dat je zoals bij alle recente Seat- en Cupra-modellen voornamelijk via een touchscreen bedient en ergonomisch flink voor verbetering vatbaar is.
Niet voor verbetering vatbaar zijn de optionele Cup-sportzetels. Die steunen voortreffelijk. Nog pluspunten zijn er voor de assemblagekwaliteit. Want hoewel ook deze VZ5 de harde kunststoffen niet schuwt, voelt alles wel solide aan. Het stuur ligt bovendien goed in de hand, en maakt in tegenstelling tot pakweg de Golf R of Golf GTI nog gebruik van klassieke knoppen. Omdat er geen mechanische link meer is tussen pook en versnellingsbak, gebruikt ook deze Formentor VZ5 een miniem pookje. Als je zelf wil schakelen, ben je dus aangewezen op de peddels achter het stuur. Die mochten alleen iets groter zijn.
Op toeren houden
En zelf schakelen wil je doen, want de vijfcilinder onder de kap wil niets liever dan op toeren gehouden worden. Jawel, vooraan zit dus dezelfde 2.5 TFSI-vijfpitter als in de Audi RS 3 en RS Q3, en dat is voor het eerst dat er een ander merk uit de Volkswagen-stal dit steengoeie blok mag gebruiken. De hiërarchie moest van Audi wel duidelijk worden gerespecteerd, want de Formentor doet het met 10 pk en 20 Nm minder dan de RS 3. Nu goed: 390 pk en 480 Nm, daar kun je nog steeds veel mee aanvangen. De 100 km/u aantikken na 4,2 seconden bijvoorbeeld, of doorrazen tot een begrensde topsnelheid van 250 km/u.
Het is dus vooral in het middengebied dat die vijfcilinder het beste van zichzelf geeft. Daar beschikt hij over zoveel souplesse en reserve dat je eigenlijk nooit echt de rode zone gaat opzoeken, al doe je dat beter wel voor één ding. De soundtrack van de vijfpitter levert namelijk een sportieve en bassige ondertoon, maar hebben we al uitbundiger geweten. In de TT RS bijvoorbeeld. Helemaal bovenin de toeren laat de Cupra Formentor zijn auditieve emoción dan toch helemaal de vrije loop.
Alles naar achteren
Om dat vermogen efficiënt aan de grond te brengen, doet de Formentor VZ5 een beroep op vertrouwde technologie. De DSG-versnellingsbak met dubbele koppeling en zeven verzetten bijvoorbeeld, die – net als bij heel wat andere sportieve producten van de Volkswagen-groep – het heerlijk irritante trekje heeft om je beslissingen te overrulen als hij dat beter vindt. Dan is er nog een 10 millimeter lagere ophanging met adaptieve dempers die in maar liefst 15 verschillende standen verstelbaar zijn.
Maar er is vooral de vierwielaandrijving, die de Spanjaarden nog steeds 4Drive noemen. De VZ5 doet daarvoor geen beroep op het klassieke Haldex-systeem, maar op de torque splitteer van de RS 3. De Golf R gebruikt hetzelfde trucje: met twee koppelingen achteraan kan het vermogen van de vijfpitter integraal naar achteren worden gestuurd, en daar over elk van beide achterwielen afzonderlijk worden verdeeld. Dat betekent dat je net als met de Audi RS 3 en de VW Golf R schuivers kunt maken met deze Formentor VZ5.
Daarvoor moet je de rijmodus via de boordcomputer weliswaar in ‘Drift’ zetten. Een aanrader, niet voor de schuivers – want die durven nogal brutaal te zijn – maar wel omdat je de Formentor veel meer op de achterkant kunt sturen. Het geeft hem een heel ander gezicht, want met de rijmodus ‘Cupra’ is hij vooral een genadeloos efficiënte en snelle machine, en in de ‘Normal’-modus een zachte, gedweeë en comfortabele metgezel. Dat er nog een ‘Sport’-modus is, een ‘Individual’- en een ‘Offroad’-modus, is eigenlijk van het goeie teveel.
Conclusie
Met de vijfpitter en bijbehorende chassistechnologie is deze Cupra Formentor VZ5 haast een Audi RS 3 met een Spaans jasje, maar vooral een auto met veel gezichten. Met 7.000 stuks is de productie weliswaar beperkt, maar de vraag is natuurlijk in hoeverre het sterkere Audi-imago meespeelt bij twijfelende klanten. Temeer omdat deze Formentor VZ5, RS 3 en RS Q3 min of meer in dezelfde prijsklasse spelen. Anderzijds: nu het Cupra voor de wind gaat, is dit het uitgelezen moment om uit te pakken met een halo car.
